Het belang van temperatuurrecorders in de koudeketen van vaccins

Geplaatst op 18 November 2022
Geplaatst in Dataloggers, Datarecorders, Farmacie
0

Voordat een vaccin aan een patiënt kan worden toegediend, gaat er een heel traject aan vooraf. Net als alle producten doorlopen vaccins een keten met daarin meerdere schakels. De omstandigheden binnen die keten kunnen van invloed zijn op de kwaliteit van de vaccins. Vaccins zijn bijvoorbeeld heel gevoelig voor temperatuur en licht, meer nog dan gewone geneesmiddelen. Temperatuur en licht hebben directe invloed op de werking en houdbaarheid van vaccins en kunnen leiden tot derving.

Hoe ziet de (koude)keten van vaccins er uit?

De meest veilige opslag en verwerking van vaccins begint met een effectieve koudeketen. Een koudeketen is een temperatuur gecontroleerde distributieketen die voldoet aan alle materiaalvoorschriften en procedures die binnen de richtlijnen voor vaccins gelden. Zoals bovenstaand schema laat zien bestaan er verschillende schakels waarbinnen die richtlijnen moeten gelden. In en tussen deze schakels dienen vaccins op de juiste temperatuur te worden bewaard. Dit vraagt om intensieve samenwerking alsmede duidelijke verantwoordelijkheden en rollen welke zijn vastgelegd in ketenbrede protocollen. Het bewaken van de naleving van deze protocollen is van cruciaal belang. Wanneer de richtlijnen binnen de koudeketen onvoldoende secuur worden nageleefd, kan dit namelijk resulteren in onbruikbare vaccins en dus verspilling.

Hoe temperatuurgevoelig zijn vaccins?

Er gelden hele specifieke richtlijnen voor wat betreft de temperatuuromstandigheden waarin de vaccins zich bevinden. In het algemeen geldt dat vaccins hun kwaliteit behouden wanneer zij in het donker in een koelunit worden bewaard op een temperatuur tussen de 2 en 8 graden graden Celcius, ofwel in een vriesunit tussen de -50 en -15 graden Celcius. Het borgen van de vereiste condities is van cruciaal belang voor de kwaliteit van de vaccins. En dit geldt voor de gehele logistieke (koude)keten, van transport en opslag bij de fabrikant, tot aan de groothandel en afnemer. Wanneer niet aan de richtlijnen wordt voldaan, wordt dit gezien als een onderbreking van de koudeketen met als gevolg het niet meer kunnen toedienen van de vaccins. Risico’s zijn bijvoorbeeld blootstelling aan hitte, of juist koude. Het openen van de deur van de koelunit kan al gevolgen hebben voor de omgevingstemperatuur van de vaccins.

Het transport van vaccins kent nog meer risico’s dan de opslag. Transport vindt plaats tussen de schakels in de keten en wordt over het algemeen gedaan door professionele transporteurs die gespecialiseerd zijn in het vervoeren van vaccins. Uitgangspunt is echter vooral zo weinig mogelijk transport te laten plaatsvinden want de kans op blootstelling aan risicovolle temperaturen of zonlicht is uiteraard groter dan in een koelunit. Een transport mag maximaal 8 uur duren en de vaccins dienen verpakt te zijn in gekwalificeerde verpakkingen en/of containers, voorzien van isolerend materiaal en temperatuurrecorders.

Hoe weten we of vaccins op de juiste temperatuur zijn (gebleven)?

Vanzelfsprekend is het monitoren van de temperaturen gedurende de koudeketen van groot belang om te bepalen of vaccins bruikbaar zijn op het moment van toedienen. Dit gebeurt doorgaans met gevalideerde temperatuurrecorders, die op basis van een aantal meetpunten de temperatuur registreren en een alarm genereren zodra de temperatuur zich buiten de marges bevindt. Het temperatuurverloop wordt dan dagelijks vastgelegd in een logboek. Er zijn zeer veel verschillende temperatuurrecorders op de markt verkrijgbaar, echter voldoen slechts enkele gerenommeerde merken aan de richtlijnen die van toepassing zijn op de koudeketen van vaccins.

Wat gebeurt er wanneer blijkt dat vaccins zijn blootgesteld aan temperaturen die buiten de vereiste temperatuur range liggen?

Het monitoren van de temperatuur van de vaccins en daarmee het beschermen van patiënten is een dagelijkse verantwoordelijkheid. Dit is een cruciale maar tijdrovende taak. Wanneer vaccins worden blootgesteld aan temperaturen buiten de waarden die zijn vereist voor een optimale werking, bestaat de kans dat ze onvoldoende bescherming bieden, of zelfs schadelijk worden doordat de werkzame stoffen in het vaccin door blootstelling aan een te hoge temperatuur. Dit is afhankelijk van het soort vaccin; de fabrikant heeft hier per vaccin een protocol voor opgesteld. Soms wordt de houdbaarheidsdatum naar voren gehaald, soms wordt het vaccin direct afgekeurd en is dan niet meer te gebruiken. Dit resulteert in het opnieuw moeten vaccineren van patiënten, en aangezien de patiënt de laatste schakel is betekent dit dat de gehele koudeketen opnieuw moet worden doorlopen. Dit heeft financieel gezien een grote impact. Het handhaven van de juiste bewaarcondities is daarom van essentieel belang.

Welke kenmerken hebben temperatuurrecorders die geschikt zijn voor vaccins?

Het meten van de temperatuur in de units waarin vaccins worden bewaard of vervoerd, wordt gedaan met temperatuurrecorders. Deze zijn van cruciaal belang voor het beschermen van vaccins in koelunits in onder meer ziekenhuizen en huisartsenpraktijken, maar ook tijdens het transport. De ervaring leert dat het investeren in goede datarecorders minder kosten met zich meebrengt dan vaccins te moeten vervangen doordat ze niet meer bruikbaar zijn door gebreken in het temperatuur-meetsysteem. Er worden dan ook hele specifieke eisen gesteld aan het type temperatuurrecorder. Zo dienen ze te voldoen aan de WHO richtlijnen, moeten de meetpunten van te voren kunnen worden ingesteld, is het werken met een flacon met vloeistof (glycol) aanbevolen, moet er een alarm afgaan bij overschrijding van de temperatuurwaarden en moeten de resultaten kunnen worden gedownload middels specifieke software. Ook is een display op de recorder gewenst zodat de temperatuur direct kan worden afgelezen, eventueel een audio alarm en dient er iedere 1 a 2 jaar een kallibratiecertificaat te worden opgesteld in verband met de nauwkeurigheid van de temperatuur. En zo bestaat er een lange eisen- en wensenlijst, waar temperatuurrecorders aan dienen te voldoen. In het assortiment van Praxas zijn deze verkrijgbaar.

LogTag temperatuurrecorders WHO gecertificeerd

Het WHO (World Health Organisation of Wereld Gezondheidsorganisatie) is een organisatie die verantwoordelijk is voor de volksgezondheid over de hele wereld, met als doelstelling: het bereiken van het hoogst mogelijke niveau van de gezondheid door alle volken. Dit betekent dat zij ook een certificering toekennen aan producten die geschikt zijn bevonden en passen bij deze doelstelling. De temperatuurrecorders die Praxas biedt en deze certificering hebben gekregen zijn:

TRIX-8 | VAXTAG | TIC20 | TICT iSO°TAG  

LogTag temperatuurrecorders CDC/VFC gecertificeerd

Het CDC is een Amerikaanse organisatie die staat voor Centers for Disease Control and Prevention, of in het Nederlands Centrum voor Ziektecontrole en Preventie. Zij houden zich voornamelijk bezig met het opsporen, behandelen en voorkomen van ziektes. Daarnaast geven zij voorlichting op het gebied van gezondheid. Een tak hiervan is VFC (Vaccines for children), die zich richt op kindervaccinaties. De temperatuurrecorders die CDC/VFC gecertificeerd en door Praxas worden aangeboden zijn:

TRED30-16R | UTRED30-16 | UTRED30-WiFi 

Logtag Online

LogTag Online (LTO) is een systeem in een cloudomgeving, waarin gegevens kunnen worden bijgehouden over alarmnotificaties, normen kunnen worden nageleefd, data kan worden opgeslagen en verschillende rapportagefuncties beschikbaar zijn. Het staat gebruikers toe om data te downloaden van hun LogTag dataloggers, de data in te zien in de cloud en te delen en om de data te kunnen veiligstellen in een veilige omgeving. LTO maakt het mogelijk om alarmen te valideren en te rapporteren met enkele handelingen. LogTag Online kan het beste worden gebruikt om te monitoren op vaste locaties. Waar de gebruiker ook is, er is altijd inzicht in de temperaturen. Zodra er een alarm is kan er tijdig actie ondernomen worden zodat verlies van vaccins voorkomen wordt. Het wordt op dit moment het meest gebruikt in Amerika voor VFC (kindervaccinaties) loggers met WiFi.  

Meer informatie?

Een groot deel van onze klanten bestaat uit ziekenhuizen, huisartsenpraktijken, zorginstellingen, farmaceuten, apotheken en andere organisaties in de medische sector. Zij maken reeds gebruik van onze temperatuurrecorders met als doel het zo nauwkeurig mogelijk monitoren van de (omgevings)temperatuur van vaccins om zo de veiligheid van hun patiënten te waarborgen. Er is veel mogelijk en met name het nieuwe Logtag Online kan van zeer praktische en efficiënte toegevoegde waarde zijn voor de koudeketen van de vaccins in uw beheer. We vertellen u graag hoe onze oplossingen hieraan kunnen bijdragen. Neemt u in dat geval contact met ons op.